Kościół filialny p. w. św. Wawrzyńca

Pierwsza znana cerkiew została wzniesiona z fundacji parafian; istniała w XVII w.  Kolejna powstała w 1671 r. sumptem wiernych . W 1743 r., 1780 r. i 1789 r. oraz na początku XIX w. zgłaszano konieczność dokonania reperacji budowli. Prace remontowe przeprowadzono przed 1825 r. Już w 1845 r. świątynia potrzebowała ponownego odnowienia. W tym czasie kolator zobowiązał się w deklaracji pisemnej do wymiany gontów na wiosnę 1846 r. W 1876 r. wnętrze częściowo pokryto malowidłami. Na pocz. XX w. cerkiew była jeszcze w dobrym stanie, pomimo tego, z powodu budowy w bezpośrednim sąsiedztwie nowej cerkwi, została rozebrana. Obecną świątynię wzniesiono w 1904 r. za parocha ks. Antoniego Jocewa, ze składek parafian, przy pomocy kolatora. Poświecenia dokonał 7 listopada 1905 r. dziekan lubaczowski ks. Michał Kokurewicz . Podczas działań wojennych w czerwcu 1915 r. dach na cerkwi został uszkodzony; zniszczenia wyceniono na sumę 200 koron . W 1929 r. stan budowli określono jako dobry . Po 1946 r. próbowano zamienić świątynię na magazyn. Ostatecznie została przejęta na kaplicę filialną parafii rzym.-kat. w Łukawcu. Po 1959  stwierdzono istnienie nieznacznych zacieków i zagrzybienia. W połowie lat 60-tych obiekt wraz z dzwonnicą zaliczono do czwartej grupy zabytków. Znaczniejszy remont przeprowadzono na początku lat 90-tych. W 1990 r. założono nowe ramy okienne, w 1991 r. wymieniono rynny, szalunek, który następnie pomalowano oraz zabudowano ganek  W tym czasie Wojewódzki Konserwator Zabytków w Przemyślu podjął starania o wpisanie cerkwi do rejestru zabytków.

_______________________________________________________________

Opis obiektu

Przedostatnia cerkiew była "malutka i zupełnie prymitywna, rodzaj chaty prostej", wzniesiona na planie trójdzielnym z większą nawą, wielobocznym prezbiterium i zapewne niewielkim babińcem, bez zakrystii; wokół obwiedziona była sobotami . Wewnątrz występował chór, drewniana podłoga, ściany częściowo pokrywała polichromia. Na jednej z belek podchórza wycięty był napis z datą: "1671". Do wnętrza prowadził jeden otwór wejściowy, z drzwiami na żelaznych zawiasach, z żelaznym zamkiem i wrzeciądzem. W nawie i prezbiterium znajdowały się po trzy okna, wszystkie z żelaznymi kratami. Dachy pokryte były gontem, zwieńczone trzema makowicami ("wieżyczkami") z żelaznymi krzyżami.

Obecna cerkiew jest drewniana, konstrukcji zrębowej, z podwaliną na kamiennej, otynkowanej podmurówce. Założona na planie krzyża łacińskiego, w układzie treflowym, z zachowaniem trójdzielności. Nawa na rzucie kwadratu, od południa i północy przedłużona o obszerne, prostokątne ramiona, zamknięte trójbocznie, przy nich od południa i północy krótsze, prostokątne zakrystie. Babiniec na przedłużeniu nawy, prostokątny, przy nim od zachodu niegdyś otwarty ganek, wsparty na czterech fazowanych słupkach, obecnie zabudowany przedsionek, prostokątny, węższy. Zręby trzech głównych pomieszczeń, łącznie z bocznymi ramionami przy nawie, wysokie, na jednakowym poziomie.

Ramiona boczne otwarte do nawy na całej szerokości, górą zamknięte nadwieszonymi na bocznych ściankach dwoma łukami wspiętymi, stykającymi się po środku nawiszącym, ozdobnie wyciętym, czworobocznym słupku. Prezbiterium otwarte do nawy węższym i niższym, prostokątnym prześwitem, zamkniętym łukiem odcinkowym. Podłoga drewniana, w babińcu, nawie i ramionach bocznych na jednakowym poziomie, wyższa w prezbiterium, z  wysuniętym stopniem w nawie. Nawa przekryta ośmiopołaciową kopułą zrębową, na wysokim tamburze z pendentywami, zwieńczona pozorną latarnią. W babińcu pozorne sklepienie kolebkowe o łuku odcinkowym, przechodzące w trójpołaciowe. W zakrystiach i przedsionku stropy płaskie.

Chór muzyczny w babińcu, wsparty na dwóch słupkach, dzielących podchórze na trzy części, z których środkowa wydzielona za pomocą deskowego przepierzenia, tworzy wewnątrz niski, zamknięty przedsionek, z trzema otworami przejściowymi. Ściany w  prezbiterium  oraz  częściowo w południowym ramieniu pomalowane na jednolity kolor; na sklepieniu prezbiterium wyobrażenie gwiaździstego nieba. Na deskowych obramieniach łuków w prześwitach między babińcem, ramionami bocznymi a nawą, roślinna dekoracja patronowa. Nad kopułą nawy smukła, obecnie pozorna latarnia, w kształcie ośmiobocznej wieżyczki, zwieńczonej gzymsami, która jest przykryta daszkiem z nasadzonym hełmem cebulastym, z wysokim pazdurem , zwieńczonym kulą i żelaznym krzyżem. Nad prezbiterium dach dwuspadowy, przechodzący w trójpołaciowy.

Na końcu kalenicy osadzona pozorna latarnia, złożona z ażurowej ośmiobocznej wieżyczki przeprutej arkadami, osadzonej na ogzymsowanym cokole i zwieńczonej hełmem cebulastym, z daszkiem podbitym gzymsami, zwieńczonym pazdurem , kulą i żelaznym krzyżem. Nad babińcem dach dwuspadowy z trójkątnym szczytem i daszkiem przyzbowym, z nasadzoną jak poprzednio latarnią. Nad zakrystiami dachy dwuspadowe. Dachy, połacie kopuły i pozorne latarnie zostały pokryte blachą.